İlk olarak alerji nedir? Sorusuna yanıt vererek başlayalım. Alerji, vücudun bir tür tepkisidir. Allerjen denilen vev alerjiye neden olabilen her şey sebepleri arasındadır. Her ne kadar alerji dendiğinde derideki döküntüler akla gelse de çok değişik alerji türleri vardır.
Örnek: astım alerjisinde ki tepki veren organ akciğerlerdir ve bronşlarda daralma olur. Bu konu daha çok deride görülen tepkileri içermektedir. Allergen diye tanımlanan madde vücuda girdiğinde histamin denilen madde ortaya çıkar, salgılanan bu histamin çok değişik reaksiyonlara neden olur.
Deride Alerji Neden Olur?
Temel sebep çoğunlukla alerjik bir maddedir, seyrek olarak ise stres gibi ortada herhangi bir madde olmadan da kaynaklanabilir. (1) .
Hava ve su dışında akla gelebilecek tüm maddeler alerjiye neden olabilmektedir. Tabi ki bazı maddeler daha sık alerjiye sebebiyet vermektedir.
Alerji Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
Atopik Dermatit
Atopik yani bir anlamda hassas cilt yapısında olan kişilerde görülür. Deride kuruluk, pullanma, kaşıntı, kızarıklık gibi belirtileri vardır. Çocuklarda daha yaygın olmakla birlikte her yaşta görülebilir. Sıklıkla yüz, boyun ve eklem iç yüzlerinde ortaya çıkar.
Atopik dermatit tedavisi bölgesel olarak yapılır. Pruzon Merhem kısa sürede düzelme sağlar. Tabii ki bütün hastalıklarda olduğu gibi tedavi ile düzeldikten sonra tekrar olmaması için sebepler araştırılmalı ve uzaklaştırılmalıdır.
Banyoda yoğun bir şekilde sabun kullanımından kaçınılmalıdır. Cildi kurutacak kadar uzun süreli banyo yapılmamalı, aşırı sıcak ve aşırı soğuk suyla banyo yapılmamalıdır. Banyoda, lif kullanarak deriyi tahriş etmek yerine yumuşak malzemeler ya da elle yıkanılmalıdır. Bunların dışında şikayetleri yeniden başlatan faktörler takip edilmeli bir şey tespit edilirse terk edilmelidir.
Kurdeşen
Akut yeni ve kronik yani müzmin tipleri vardır. Akut denilenler genellikle 2 ayda kendiliğinden ya da tedaviyle düzelir ve tekrarlamaz. Kronik olanlar daha zor düzelir ve tekrar etme eğilimi yüksektir.
Bunda deri belirtileri daha net sınırlıdır, kızarıklık, kabarıklık, kaşıntı şikayetleri daha ön plandadır. Dramatik görünse de hiçbir iz bırakmadan tamamen düzelir. 3 defa Pruzon Merhem kullanmak yeterli olmaktadır.
Temas Alerjisi
Kontak dermatit denir. (2). Neredeyse tamamı herhangi bir şeye temas etmekle ortaya çıkar. En sık karşılaşılan sebep deterjanlardır. Kendi içinde tahriş edenlere irritan, alerji gibi tepkiye neden olana alerjik kontakt dermatit denir. Tedavisinde yine oluşacak deri tepkisini engelleyen Pruzon Merhem kullanılır ama sebepten de uzak durulması gerekir yoksa tekrar ortaya çıkabilir.
Yetişkinlerde Atopik Dermatit Olur mu?
Yaş ilerledikçe görülme sıklığı azalsa da her yaşta görülebilmektedir. Kuaförlerde kullanılan kuaförlük ürünleriyle, kozmetik malzemeleriyle (3), evde bulaşık deterjanıyla, eldiven giymeyi gerektiren işlerde pudralı eldivendeki pudrayla veya eldivenin yapım maddesi lateksle ortaya çıkabilmektedir.
Hepsinde temel yaklaşım aynı olmalıdır. Öncelikle sebep olan alerjik nedenin bulunması gerekir, sebep bulununcaya kadar Pruzon Merhem kullanılabilir. Sebebin tespiti için testler yapılabilir ancak öncelikle son dönemde kullanıma sokulan maddeler suçlanmalı ona yönelik önlem alınmalıdır.
Mesela işi gereği eldiven giyen (cerrah, pansumancı, hemşire gibi) kişiler talk pudrası olabilme ihtimaline karşı pudrasız eldiven giymelidir, düzelirse artık suçlu bellidir ve pudra ve pudralı ürün kullanılmalıdır.
Atopik Dermatit Alerji Bulaçıcı mıdır?
Bazen çok rahatsız edici bir görüntü ortaya çıkar ve yakın ilişkideki insanlarda bulaşır korkusu yaratabilir. Bazı ailelerde aynı dönemde birden fazla kişide ortaya çıkması bulaşıcı mı sorusunu akla getirse de kesinlikle bulaşıcı bir hastalık değildir. Ailesel yatkınlık olsa da bulaşmaz.
Alerji Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tüm bu sorunlarda temel sorun vücudun verdiği alerjik tepkidir. Öncelikle tepkiye neden olan etki ortadan kaldırılır. Sonrasında lokal reaksiyonu azaltan kortizonlu kremler yaygın şeklide kullanılmaktadır. Tekrarlayıcı hastalık olduğu için uzun süre kortizon kullanmak gerekebilmektedir. Kortizonların yan etkileri düşünüldüğünde bitkisel kortizon içeren Pruzon krem öne çıkmaktadır. Temel sorun ortadan kaldırılıncaya kadar kullanmak kısa sürede rahatlama sağlar.
REFERANSLAR
- Larsen, F. S., & Hanifin, J. M. (2002). Epidemiology of atopic dermatitis. Immunology and Allergy Clinics, 22(1), 1-24.
- Kimber, I., Basketter, D. A., Gerberick, G. F., & Dearman, R. J. (2002). Allergic contact dermatitis. International immunopharmacology, 2(2-3), 201-211.
- Diepgen, T. L., & Weisshaar, E. (2007). Contact dermatitis: epidemiology and frequent sensitizers to cosmetics. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 21, 9-13.